Құмар ойындарға тәуелділік немесе лудомания – адамның жеке және қоғамдық өміріне кері әсер ететін күрделі құбылыс. Бұл дерттің таралуына тек ішкі психологиялық себептер ғана емес, сонымен бірге сыртқы факторлар да айтарлықтай ықпал етеді. Түркістан облысында лудоманияның дамуына әсер ететін негізгі сыртқы факторларды анықтау арқылы бұл мәселенің алдын алу шаралары жетілдірілуде.
Сыртқы факторлардың бірі – құмар ойындардың қолжетімділігі. Түркістан облысында интернет пен мобильді қосымшалардың дамуы нәтижесінде онлайн ойын платформаларына қолжетімділік артты. Бұл ойындарға кез келген уақытта және кез келген жерде қосылуға мүмкіндік береді, әсіресе жастар үшін тәуекелді арттырады. Ойын алаңдарына қойылатын шектеулердің жеткіліксіздігі де ойындарға қызығушылықты күшейтетін маңызды факторлардың бірі болып табылады.
Екінші маңызды сыртқы фактор – құмар ойындардың жарнамасы. Жарнамалық науқандар құмар ойындардың тартымдылығын арттырып, жеңіл табыс табуға немесе ойыннан ләззат алуға деген үміт қалыптастырады. Түркістан облысында заңсыз ойын алаңдарының жарнамалары әсіресе әлеуметтік желілерде белсенді таралуда. Бұл жарнамалар ойынқұмарлықтың таралуына ықпал ететін негізгі сыртқы себептердің бірі болып отыр.
Әлеуметтік орта да лудоманияның дамуына ықпал етеді. Егер адам құмар ойындарға әуес достар немесе туыстармен жиі араласса, бұл оның ойындарға деген қызығушылығын арттыруы мүмкін. Түркістан облысында жастар арасында ойынқұмарлықтың таралуы көбінесе осындай әлеуметтік байланыстарға байланысты. Қоғамдық пікірдің жеткіліксіздігі де ойынқұмарлыққа қарсы тұруды қиындатады.
Қаржылық қиындықтар – лудоманияның таралуына әсер ететін тағы бір сыртқы фактор. Түркістан облысында кейбір тұрғындар құмар ойындарды қаржылық проблемаларды шешудің жылдам тәсілі ретінде қабылдайды. Бұл қате пікір адамды ойындарға тәуелді етіп, қарызға батырып, қаржылық жағдайын одан әрі қиындатады.
Заңнамалық бақылаудың әлсіздігі де лудоманияның дамуына мүмкіндік береді. Түркістан облысында кейбір заңсыз ойын мекемелері тиісті бақылаудың жоқтығынан өз қызметін жалғастыруда. Заңсыз ойын платформаларының кең таралуы, әсіресе интернетте, ойынқұмарлыққа әкелетін басты сыртқы факторлардың бірі болып табылады.
Мәдени және ақпараттық әсерлер де лудоманияның дамуына ықпал етуі мүмкін. Кейбір фильмдер мен телешоулар құмар ойындарды оң жағынан көрсетіп, оны қызықты әрекет ретінде насихаттайды. Бұл әсіресе жасөспірімдер мен жастар арасында ойындарға деген қызығушылықты арттырады.
Бұл факторлардың әсерін азайту және лудоманияның таралуын шектеу үшін Түркістан облысында бірнеше шаралар жүзеге асырылуда:
- Интернеттегі бақылауды күшейту: Заңсыз ойын платформаларын анықтау және бұғаттау үшін арнайы мониторинг жүйелері енгізілуде.
- Жарнамаға шектеу қою: Құмар ойындардың кез келген түрін насихаттайтын жарнамаларды қатаң бақылау және оларды заңнамалық деңгейде шектеу.
- Ақпараттық-түсіндіру жұмыстары: Жастар мен ересектер арасында құмар ойындардың зияны туралы ақпарат тарату.
- Қаржылық сауаттылықты арттыру: Ойынқұмарлықты қаржылық қиындықтарды шешу әдісі ретінде қарастыру қате екенін түсіндіру мақсатында тренингтер мен семинарлар өткізу.
- Қоғамдық пікір қалыптастыру: Құмар ойындарға қарсы насихат жұмыстарын күшейтіп, қоғамның бұл мәселеге қарсы тұру қабілетін арттыру.
Алдағы уақытта Түркістан облысында сыртқы факторлардың әсерін азайту үшін заңнамалық бақылауды күшейту, жастарға арналған арнайы бағдарламаларды кеңейту және құқық қорғау органдары мен қоғамның тығыз ынтымақтастығын қамтамасыз ету жоспарлануда.
Лудоманияның дамуына әсер ететін сыртқы факторларды түсіну бұл мәселені шешу үшін тиімді шаралар қабылдауға мүмкіндік береді. Түркістан облысында осы факторларды жоюға бағытталған кешенді жұмыс ойынқұмарлықтың таралуын азайтып, қоғамдағы салауатты өмір салтын қалыптастыруға ықпал етуде.
