Қазіргі ата-аналар балаларының физикалық,психикалық,зияткерлік дамуында олардың денсаулығына қамқорлық жасауы керек. Себебі, онлайн ойындарға тәуелді балалардың психикасы үшін психикалық нормадан ауытқу қаупі бар.
Балалардың онлайн ойындарға тәуелділігінің түрлері:
-виртуалды байланыс және виртуалды танысу үшін онлайн ойындарға тәуелділік пен көп көлемде хат алмасуы бар әлеуметтік желілердегі таныстар мен достарға көп мүмкіндік беру.
-Құмарлық ойынға тәуелділік–бұл әлеуметтік желілердегі ойындарына деген құштарлық.
— қаржылық қажеттілік, онлайн құмар ойындар ойнауға байлану,интернет-дүкендерде қажетсіз сауда жасау.
Әлеуметтік желілердегі онлайн ойындардағы тәуелділік баланың желіде болуға деген ұмтылысымен сипатталады. Осы тәуелділікке байланысты бала отбасымен және достарымен уақыт өткізгісі келмейді, уақытында ұйықтамайды,оқуға ынтасы болмайды немесе сабаққа барғысы келмейді. Егер баланың ойынға қызығушылығы арта түссе, бала өзінің сыртқы келбетін бақылауды қояды , басқалардың компьютерден алшақтау болу туралы өтініштеріне агрессивті түрде жауап бере бастайды.
Бала өз отбасында және өз ортасында ересектерден қолдаумен түсіністік таппаса, басқалардан қарым-қатынас алмаса, оған компьютер мен жалғыз қалу оңайырақ болады.
«Компьютерлік тәуелділік» терминінің өзі 1990 жылы, компьютерлік технологияның дамуы жылдам қарқыналғанда пайда болған. Психологтер компьютерлік тәуелділікті алкогольмен нашақорлыққа өте ұқсас эмоционалды тәуелділіктің бір түрі деп атайды. Ол баланы өзінің ойдан шығарылған әлеміне енуге, өзі туралы өз аңызына сенуге және онымен бірге өмір сүруге итермелейді, сондықтан нақты әлемде қалыпты өмір сүрумүмкін болмайды.Компьютерлік тәуелділік мәселесі жаңа және әлі аззерттелген. Ата-аналар, егер баланың мінез-құлқында басқаайқын белгілер: ақша ұрлау, мектептен кету, қаңғыбастық сияқты ауытқулар болмаса, баланың компьютерге берілуіне назар аудармайды. Жоғарыда айтылғандардың компьютерлік тәуелділіктің алдын-алмаса, баланың бүкіл өмірі
Бақытсыздыққа душар болатыны анық. Құмар ойындарынан шығу күрделі және ұзақ үдерісі, әртүрлі әдістер мен тәрбие құралдарының жиынтығына негізделген. Бұл үдеріс мұғалімнің,ата-аналардың балалар мен жұмысының кезеңділігін қамтиды. Баланың компьютердегі іс-әрекетін дұрыс ұйымдастыру үшін ата-ана өз жұмысын кезең-кезеңімен құрып, жұмысының қандай түпкілікті нәтижесіне қол жеткізгісі келетінін ойластыруыңыз керек. Компьютерлік тәуелділіктің алдын-алуды ұйымдастыруда тәрбиелік іс-шаралардың әр түрлі нысандарымен әдістерін үйлестіру қажет.
Қазақ халқы ежелден мақсатсыз уақыт өткізу жағдайларын құптамаған және «Жақсыдан–үйрен, Жаманнан–жирен!»,
«Ойыннан отшығады»,«Ойнақтаған бала отбасар»,
«Ойыннан да омыртқа сынады» – деп, өскелең ұрпақты бос сеңделістен сақтандырып отырған. Ұлы Абай Құнанбаев баланы тәрбиелеу үшін оның бойында «ыстық қайрат, нұрлы ақыл, жылы жүрек» деген үш қасиетті дамыту маңызды және баланы тәрбиелеуге оның ата-анасы жауапты деген.
Абай Құнанбаевтың «Ыстық қайрат, нұрлы ақыл, жылы жүрек» деген осы үш қасиеттін пайдалана отырып, адамдықор қылатын – надандыққа, еріншектікке, залымдыққа жол бермей, баланың тәрбиесін ата-аналар осы бастан қолға алса, құба-құп болареді. Компьютерлік ойындарға тәуелділіктің алдын алу – Сіздің балаңызға арналған компьютерлік ойындардың қауіпсіздігі ережелерін жаттау–баламен көбірек сөйлесу,оның қызығушылықтары бойынша дағдылары, қандайда бір қабілеттері бар екенін біліп жүріңіз.
-Әрбір әлеуметтік желілерде өз балаңызбен дос болыңыз. Браузерде қауіпсіз іздеуді қосыңыз, күмән туғызатын өз-өзіне қол салу сияқты ақпараттар туралы оқиғаларды талқылаңыз,балалардың виртуалды өмірін қадағалаңыз. Pegi рейтінгісін сақтаңыз(жас шектеулері), бала желіден шыққан кезде уақытты сапалы өткізуін ойластырыңыз, компьютерлік ойындар үшін уақыт шектеуін қойыңыз. Олар мыналар:
«уақытты ойынсыз өткізу» әрекетін орындаңыз;–балалармен сенім орнатыңыз, келіссөздер жүргізуге үйреніңіз;–балаңызды әр дайым қолдаңыз жалпы құмар ойындарының алдын алу барысында ата-аналар ұстаздармен тығыз байланыста болу міндетті.Ел болып бесігімізді түзетеміз десек, жастарымызға бұл дерттің зиянын барынша ұғындыру мақсатында қоғам болып күресу қажет.
